Na tien dagen in hotelbedjes slapen, tot middernacht Netflixen en continu warmte om me heen hebben is het wel weer wennen in de tent. Ik was op vakantie in Schotland en nu sta ik weer in de Nederlandse bossen. Nacht twee, pas, en ik kan niet slapen. De volle maan verlicht mijn tent van binnen, mijn voeten zijn eindelijk warm geworden nu ik fleecedekens onderin mijn slaapzak heb gepropt, en ik heb een pijnlijke keel. Of dat laatste door de slechte vliegtuig airco komt of de wissel van warme naar koude nachten weet ik niet.

Ik ben een stuk chagerijniger merk ik. Voordat ik op reis ging had ik bijna vier weken in een tent geslapen. Het begon met zeer warme herfstnachten en koelde langzaam af. Een fijne overgang en ik kon goed wennen. Mijn routines pasten zich aan op de veranderende weersomstandigheden. Nu is het vrij abrupt: van complete luxe naar complete soberheid. En de dingen lopen nog niet lekker (duhh, na één nacht). En dat kost energie en denkvermogen, iets wat je niet hebt met ijskoude vingers en een afspraak vroeg op de ochtend.

Gewoon weer wennen aan kou, dat moet ik. Een Google sessie verder doe ik weer wat inzichten op. Je lichaam went zeker aan kou, maar een groot deel is ook je geest. Als je altijd warmte gewend bent zijn koudere temperaturen onaangenaam: het wijkt af van je routines en gewone situatie waardoor het opvalt en onprettig voelt. Het vraagt je aandacht, je hoofd wilt weer dat de dingen zijn zoals je gewend bent. Als je echter vaak in koude omgevingen bent valt die kou minder op, het is de status quo. Zolang je niet richting onderkoeling gaat is kou helemaal niet erg, je lichaam kan veel hebben. Wel is geleidelijk wennen een goed idee, zodat je lichaam zich ook aan kan passen en op nieuwe manieren warmte aanmaakt.

Sommige mensen nemen ijsbaden of koude douches om aan kou te wennen en te profiteren van de positieve effecten van je lichaam blootstellen aan kou. Ik kon mezelf daar nooit toe zetten, omdat het een soort van ‘voor de lol jezelf laten lijden is’. Om dezelfde reden doe ik niet aan sport: niet omdat ik niet wil bewegen, maar omdat ik niet wil bewegen om het bewegen. Het afzien-aspect ervan wordt heel zwaar als het geen noodzakelijk aspect heeft.

Er moet dus een praktisch nut zijn. Ik wil heel graag weerbaarder zijn en zelfvoorzienend, en wennen aan kou hoort daarbij. Daarmee word ik minder afhankelijk van gasprijzen of energiebedrijven en heb ik weinig nodig om me goed te voelen (weinig geld, weinig bezit, weinig faciliteiten). Maar ik wen pas aan kou als het móet. Ik ga het ongemak pas aan als ik geen keuze heb. Bewust kiezen voor ongemak kan ik niet en hoef ik niet te kunnen, waarom zou ik? Ik wil juist een situatie creëren waarin ik geen keuze heb. Zo ik wil bewegen omdat ik van A naar B moet en geen auto heb, zo wil ik met kou leren omgaan omdat het koud is.

Zoals ik het laatst met regen ervaarde werkt het ook met kou: het oordeel erover of het wensen dat het anders was brengt meer lijden dan de situatie zelf. Zolang het ongevaarlijk koud is, zou er dus niet zoveel aan de hand moeten zijn. Dus een tip van internet is relativeren, accepteren, omarmen. Het is koud: OK. En dan daarna jezelf afvragen: hoe koud heb ik het echt? Wat voel ik eigenlijk? Hoe voelen mijn ledematen, hoe voelt mijn romp? Doet het pijn, of is het wel oké? En daarna analyseren wat je gedachtes zijn bij de kou: ‘iedereen heeft het warm behalve ik’, ‘ik ben zo zielig’, ‘het leven is zwaar’, ‘zo kan ik nooit slapen’, ‘ik wou dat het zomer was’, ‘had ik het maar warmer’, en ga zo maar door. Al die oordelen halen je uit het nu.

Omgaan met kou is dus eigenlijk een meditatieve aangelegenheid: het nu accepteren en aanwezig zijn in het nu. Doorademen, jezelf vertellen dat je oké bent, jezelf moed inpraten. Dat wordt mijn oefening de komende tijd. Kou is echt zo erg niet, en deze Hollandse nepkou al helemaal niet. Maar er blijft een belangrijk aspect wat ik niet vaak genoeg kan benadrukken: gun jezelf comfort. Ik ga niet expres weinig kleren aandoen omdat ik moet leren met kou om te gaan. Ik mag de kachel aandoen, ik mag een sjaal om in bed, ik mag warme thee zetten voor mezelf. Wennen aan kou is een bijkomstigheid, geen doel op zich. Me goed voelen is het doel.

Dus dan komen hier nog eens de praktische en mentale tips voor het omgaan met kou, mocht je er geïnteresseerd in zijn (ook handig voor de niet-kampeerders!).

• Cotton Cools. Draag geen katoen. Dit houdt vocht (je zweet, regen, of wat dan ook) vast en koelt je enorm af. Een natte plak op je huid wilt niemand. Ban katoen in de winter (waarom wist ik dit niet eerder?!). Ik gebruik dus ook geen katoenen dekens of kussens in de tent.
• Draag wollen (of polyester, is goedkoper maar gaat sneller stinken en is minder effectief) thermo-ondergoed. Dat extra laagje onder je kleren is echt goud. De meeste shirts zien er ook gewoon leuk uit dus als het binnen te warm is kun je gewoon je trui uit doen. Ik draag vaak nog een wijde broek over mijn thermolegging en dan nog een rok, die extra broek kan ik dan uitdoen als ik binnen ben.
• Focus op je ademhaling als je het koud hebt of als je de kou in moet. Tel bijvoorbeeld mee met een paar diepe ademhalingen, of probeer je ademstroom te volgen je lichaam in en uit.
• Ga warm je bed in en creëer een klein, afgesloten holletje dat snel op kan warmen. Vul de lucht onder je deken met kleding of kussens zodat er minder ruimte is die opgewarmd hoeft te worden. De fleecedekens die ik net in mijn slaapzak deed werkten top, warme voeten binnen no-time.
• Koude voeten? Ga een stukje op klompen lopen. Daarin moet je de schoen vasthouden met je tenen, die je dus samenspant en daardoor opwarmen. Twee paar sokken en dekens eromheen werkt vaak ook, gun het tijd want het opwarmen duurt altijd even.
• Leid je gedachtes af, dat helpt ook om niet teveel te focussen op de kou.
• Houd je hoofd/oren, nek, en polsen warm. Ik draag polswarmers en vind het heerlijk.
• Douche koud af. Ik vind dit altijd heerlijk, ben ik tot op het bot warm geworden en dan lekker afkoelen met lauw water. Als ik uit de douche stap is het daardoor nooit vervelend, en je poriën sluiten zich waardoor je daarna minder warmte verliest (warm water opent je poriën omdat je lichaam juist warmte kwijt wilt).
• Denk aan de zomer en hoe hard je toen verlangde naar een koud neusje en dikke truien aan (ik althans).
• Beweeg. Vijftig jumping jacks of een blokje om rennen: van intensieve inspanning word je gewoon warm, dat is een feit. Het moet wel echt bikkelen zijn, je bent buiten adem. Daar word je ècht warm van. Ik ontmoette ooit een pelgrim die ’s avonds opdrukte in zijn slaapzak om warm te worden haha.
• Denk aan extreme voorbeelden van mensen die kou doorstonden: Rose in Titanic, Leonardo in The Revenant, daklozen/ongedocumenteerde mensen in Amsterdam, mensen in de oer-tijd, de twaalf overlevenden van Nova Zembla. Jij kan dit dus ook aan.
• Eet en drink warm, en drink geen alcohol want wijde bloedvaten etc etc.
• Men zegt dat je weinig kleren in bed moet dragen, maar in mijn ervaring werkt dat niet. Ik draag twee laagjes in bed en dat heb ook echt nodig!

Dit was weer mijn avontuur van 1 nacht en 1 dag tentleven, hopelijk word het ieder dagje weer wat voorspoediger. Ik hoorde in ieder geval net twee bosuilen en zag er één wegvliegen, en ik lig warm in bed. Nu maar eens slapen! X